CNC TAKIM TEZGAHLARINDA KORUYUCU BAKIM:

CNC takım tezgahlarında koruyucu bakım ile diğer tür bakımlarda olduğu gibi azami dikkat gösterilmelidir. Ayrıca yapılacak olan ihmal ve hatalar tezgahın, çalışan elemanlarının hizmet dışı kalmasına sebep olur.

Koruyucu bakım konusunda bazı hususlara titizlikle uyulması gerekir. Sağlıklı çalışan parçalar kurcalanıp ayarları değiştirilmemelidir. Gönderilen her türlü sinyal veya mesajlar katiyen uyulmalıdır. Gelen sinyal ve mesajlar genellikle paslanma, bağlantılarda gevşeme ve kirlenen kontaklarla ilgilidir.

Koruyucu bakımlarda gerekli kısımlar dikkatlice yağlanmalıdır. Asla fazla yağ kullanılmamalı. Fazla yağ yağsızlıktan daha zararlıdır. Teşhis ve testler talimatlara uygun olmalı. Bozuk parçaların tamiri yerine yenisi ile değiştirilmelidir. Koruyucu bakımın üç ana fonksiyonu vardır;

1-Temizleme 2-Yağlama 3-Kontrol

CNC TAKIM TEZGAHLARINDAKİ BAŞLICA ARIZA BÖLGELERİ:

CNC takım tezgahlarındaki başlıca arıza bölgeleri ve bulundukları bölgeler şunlardır;

  • Takım tezgahı eksen sürücüleri
  • Hidrolik ve pnömatik elemanlar
  • Kontrol devreleri
  • Ölçme ve transfer sistemleri
  • Dijital veri işleyiciler
  • Logic bağlantılar
  • Giriş / Çıkış (Input / Output) üniteleri

CNC TAKIM TEZGAHLARI İÇİN İDEAL ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI:

CNC tezgahlarının sağlıklı çalışabilmeleri için yüksek derecede temizliğe sahip çevre koşullarına ihtiyaç vardır. Tezgah imalatçısı firmalar tarafından önerilen ideal çalışma ortamı koşulları;

Tezgah kontrol ünitelerinde ısı, ışık, rutubet, vibrasyon ve voltaj gibi değişimlerden etkilendiği için bu hususlara dikkat edilmelidir. Çalışma ortamı sıcaklığı ve rutubet oranı tezgah imalatçısı firmanın tavsiye ettiği değerler arasında olmalı. Vibrasyon 0. 5 gram altında olmalı. Herhangi voltaj değişimleri + %10, – %10 olmalı voltaj düşmeleri maksimum 2, 5 dalga (20 MS) olmak zorundadır. Tezgahın çalışma ortam koşulları, bu standart değerlere uymuyorsa eğer imalatçı firma bakımla ilgili yükümlülükleri yerine getirmez.

YAĞLAMA SİSTEMLERİNİN BAKIMI:

CNC tezgahlarında bakım yapılması gereken sistemlerden bir diğeri yağlama sistemin sağlıklı çalışmasına bağlısıdır.

En sık yapılan bakım işlemi periyodik süreleri dolduğunda yağların değiştirilmesi, eksilen yağların tamamlanması ve filtrelerin temizlenmesi yada değiştirilmesidir. Tezgahın kapalı iç sistemleri ile ilgili elemanların, yağlama işlemleri otomatik olarak yapılmaktadır. Bazı küçük boyutlu,eğitim amaçlı CNC tezgahlarında kayıt-kızak sistemlerinin yağlanmaları manuel olarak yapılmaktadır.

Yağlama da dikkat edilecek bir nokta da aşırı yağlamadan uzak durulması gerekir. CNC tezgahlarında aşırı yağlama yağ israfı ile birlikte özellikle hassas elektronik devre elemanlarının dış yüzeylerini kaplar, sağlıklı çalışmalarını engeller. Ayrıca eksilen yağların tamamlanmasında kesinlikle seviye çizgileri aşılmamalıdır.

BİLYALI MİL VE KAYIT-KIZAK KISIMLARININ KORUNMASI:

CNC takım tezgahlarında kullanılan hareket iletme elemanlarından olan bilyalı miller (Ball Screws) ile kayıt-kızak sistemleri kapalı muhafazalar içine alınmıştır. Bu muhafazalar vinylex yada spiral koruyuculardır.

HİDROLİK VE PNÖMATİK EKİPMANLARIN BAKIMI:

Yukarıda belirtilen elemanlarda olduğu gibi hidrolik ve pnömatik ekipmanlarında bakımlarının periyodik aralıklarla yapılması gerekir. Ayrıca elemanlar basınçlı kuvvet uyguladıkları için sürekli çalışma basınçlarının ideal değerlerde olup olmadığı kontrol edilmeli ve varsa arızalar giderilmelidir. Aksi halde tezgah, operatör ve çevrede çalışanlar için büyük tehlike oluştururlar. Pnömatik tezgah aynasının iş parçasını yeterince sıkmadığını, kesicilerin emniyetli takılmadıklarını ve sonuçta olabilecek kazaları tahmin ediniz.

CNC TEZGAHLARI İÇİN TAKIM SEÇİM:

CNC tezgahlarında koruyucu bakım konusunda CNC tezgahlarının en önemli özelliklerinden birisi çok yüksek talaş kaldırma debilerine sahip olmalarıdır. Buna bir sanayiden daha az olan ayarlama süresini ve yaklaşık beş saniye süren otomatik takım değiştirme işini de eklersek, üretim mühendislerinin neden nümerik kontrollü işlemede en can alıcı konunun takımlar olduğunu düşünmelerini daha iyi anlarız.

  • TAKIM MALZEMELER:

Küçük çaplı delik delme, kılavuz çekme, raybalama, punta deliği ve kama kanalı açma gibi işlemlerde yüksek-hız çeliği (HSS) takımlar kullanılmasına rağmen, CNC ile işlemede, genellikle sinter karbür (Karbit) takımlar kullanılmaktadır.

Bu tezgahlarda kullanılacak takımlar, aranan fiziksel özelliklerin başında 600°C’ye kadar çıkarak metal kesme sıcaklığındaki malzemenin sertliği ve tokluğu hissedilir. Yüksek- hız çelikleri, sinter karbür’den daha tok olmasına karşın onun kadar sert değildir. Bu nedenle, bunlar yüksek hızlardaki talaş kaldırma tekniklerinin şartlarını yerine getirebilecek yeni karbür türlerinin geliştirilmesi için yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Yapılan bu araştırmaların ne kadar başarılı olduğunu anlayabilmek için, CNC tezgahlarını çalışırken izlemek yeterlidir.

  • TAKIM KONTROLÜ:

Pahalı olan CNC tezgahlarının verimli kullanımı, oldukça metodik takım kullanımı yaklaşımını gerektirir. Ayrıca tezgahtaki orijinal ya da yedek takımın parça programındaki takıma karşılık gelmesi gereklidir. Bu sebep ile programlamada çalışan kişiler arasında yakın bir işbirliği sağlanmalıdır.

Etkili bir takım kontrolü, aşağıdaki fonksiyonları sağlamalıdır;

  • Aşınma olması,
  • Hasarlı uçların değiştirilmesi,
  • Uygun olduğunda bileme yapılmasını içeren iyileştirme,
  • Boyutlandırma,
  • Ön-ayarlamayı içeren hazırlık,
  • Kullanıma kadar stoklama,
  • Taşıma,
  • Tezgahta korumadır.

Takımların bileme yöntemleriyle iyileştirilmesi oldukça fazla dikkat ister. Uzun süreli yüksek hızlarda talaş kaldırma işleminin verimi, tam bir takım geometrisini gerektirir.

CNC’DE İŞ YÜKLENMESİ VE İŞ BAĞLAMA:

Herhangi bir iş bağlama düzeneği aşağıdaki şartları yerine getirmelidir;

  • İşi sıkı olarak bağlamalı
  • Pozitif yerleştirme sağlamalı
  • Hızlı olmalı ve kolay kullanımı olmalı
  • Geleneksel tezgahlarda deneyim olmalıdır.

İş bağlama düzenekleri, mekanik, hidrolik veya pnömatik olarak çalışabilir. Mekanik olarak çalışanlar, iş paçasının yüklenmesi ve sıkılmasında el becerileri gerektirir. Öte yandan hidrolik ve pnömatik sıkma özellikle de ikincisi tercih edilmesi gerekir.

Hidrolik ve pnömatik sıkma ile tezgah kontrol ünitesi tarafından, elektronik olarak kolaylıkla kontrol ederek hızlı bir çalışma ve düzgün sıkma basıncı sağlar. Bu çeşit geleneksel iş bağlama düzenekleri; dikdörtgen, köşeli, hegzagonal gibi üniform şekilli stok malzemesi veya iş parçasının işlenmesinde daha uygundur. Genel bir uygulama olarak, iş parçası işleme sırasında hareket etmeyecek şekilde pozitif olarak yerleştirilmelidir.

Her iki durumda, iş parçası sabit çenelere karşı yerleştirilmiştir. Herhangi bir işlem sürecinde, iş parçasının hareket olanağı emniyetle ilgili nedenlerden oluşmaz. Nümerik kontrol işleme sürecinde az olsa iş parçasının hareket etmesi problemi yaşanmaktadır. Bunun anlamı, iş parçası boyutu işleme sırasında sürekli izlenmediğinden, iş parçasının boyutsal hassasiyetinin kaybolmasıdır.