Cnc işleme merkezlerinde kullanılan tezgah ve işleyiş şekilleri hakkında kısa ve açıklayıcı bilgiler vererek sizlere aktarmış olacağız.

A- CNC MATKAP TEZGAHLARI:

CNC matkap tezgahları işlem fonksiyonları bakımından konvansiyonel türlerinden çok farklı değildir. Başlı başına CNC matkap tezgahı olarak değil küçük kapasiteli düşey işleme merkezi olarak tasarlanırlar. Tezgah tablasının hareketleri X ve Y eksenleri, kesicinin hareketi ise Z ekseni doğrultusundadır.

DELME OPERASYONLARINDA İŞLEM BASAMAKLARI:

Kesici alet ile delinecek hedef noktanın, X ve Y koordinatları içerisinde girmek zorundadır. Hedef noktaya ulaşıldığında kesici iş parçası yüzeyine emniyetli bir mesafeye (Clearance Height) kadar süratle yaklaşır. İş parçasının delinme işlemine başlar. Eğer delik derin ise kesici bir miktar geri çıkarılarak talaşlar boşaltılıp tekrar delme işlemine devam eder. Delme işlemi bitiminde kesici süratle parça dışına çıkartılmalıdır. Kesici, bir sonraki delikle belirlenen koordinatlar gönderir. CNC matkap tezgahlarında ayna görüntü (Mirror Image) ve tekrar (Repeat) döngüleri çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayna görüntü için gerekli olan X ve Y koordinat değerleri yazılarak tekrar döngüsünde, tekrar sayısı ve işlemin uygulanılacağı X ve Y koordinat tanımlamaları yapılmaktadır. Farklı kesici boyutları ile ilgili değerlerin tezgah kontrol ünitesinin ilgili birimine kesici uzunluk telafisi (Tool Length Compensation) olarak girişleri yapılarak ,otomotik kesici değiştirme (ATC) kolaylığı ile fazla sayıda kesici kullanımında imalata büyük bir hız kazandırır.

B -CNC TAŞLAMA TEZGAHLARI

Silindirik ve düzlem taşlama işlemlerinde yüksek hassasiyet ve yüzey kalitesi elde edilmesi gerekir. Öncelikle teknolojik bakımdan Nümerik Kontrolün temel felsefesine çok uygundur. Ahşap alanında NC kullanımı son yıllarda olmuştur. Taşlama ile ilgili bazı özel problemlerini başarı ile çözümleyen imalatçı firmalar Nümerik Kontrolü imalatları ile bütünleştirerek kendi NC sistemlerini geliştirmişlerdir.

Torna ve freze tezgahlarında kullanılan standart kontrol tasarımları taşlama tezgahlarında kullanışlı değildir. Taşlama tezgahlarının kontrol sistemlerinde birçok farklı tezgahlardan farklı çözümlere ihtiyaç vardır. Bunlar ;Bazan 0. 1 mikrona varan yüksek hassasiyet. Çok geniş bir ilerleme hızı alanı. İlerleme hızları 0. 02 mm/dak. İle 60 m/dak. arasında değişir. Taşlama işlemleri ile ilgili özel taşlama döngüleri (Canned Grinding Cycles) .

Kademeli ilerleme artışı, bekleme, salınım, rutin, taş bileme vb. bu döngülere örnektir. Otomotik kesici telafisinin zımpara taşının bilenmesi bittiğinde yapılmalıdır. Öyle ki Doğrusal (Linear) ve eğrisel (Circular) interpolasyon hız kesilmeden yapılmalıdır. Herhangi kontur sapmalarında, zımpara taşının bilenmesi ile programa sonradan yapılacak veri girişleri ve düzeltme işlemleri yapılacaktır. Taşlama tezgahlarında kullanılan kesici miktarı fazla olmadığı için telafi işlemi daha basittir.

CNC PRES VE ZIMBALI DELİCİLER:

CNC Pres ve zımbalı delicilerle konum değiştirmeler, iki eksenli sürekli iz kontrolü şeklinde ve yüksek değerlerde yapılmaktadır. Programlanabilen kurs ilerlemesi ve sac malzemelerin kalınlıklarına göre değiştirilebilmektedir. Bu tezgahlarda imal edilen parça benzer olmaktadır. Bu neden ile program hafızaları geniş ölçüde kombine eder ve tekrarlar.

Zımbalı deliciler de zımba şekilleri ve basitten kompleks profillerine kadar farlkı işlemler yapılarak farklı özelliklere sahip olmalı. Yaygın olarak kullanılan zımbalar, standart ve hazır olmalıdır. Yine bu tür tezgahların zımba uçlarının otomatik olarak değiştirilme özellikleri de vardır. Zımba taretlerinin en yaygın olarak kullanılan 36 istasyonlu olanlardır.

Bilgisayar yardımı ile imal edilecek parçaların ve sac plakaların üzerine yerleştirilir. En az fire verebilecek şekilde optimum parça yerleşimi sağlanır. Parçaların taşınmaları ve tezgaha sürülme işlemi, mamül ve artık parçaların uzaklaştırılmaları programlı taşıyıcılar yardımıyla yapılır.

CNC NOKTA KAYNAK MAKİNALARI:

Nümerik Kontrollü Nokta Kaynak Makinaları (Numerical Controlled Spot-Welding Machines) son yıllarda otomotiv endüstrisi alanında uygulamaya konulmuştur. Parçaların, transfer hatları üzerinde kaynaklanması manuel kaynaklamaya göre büyük bir başarıyla gerçekleşir. Karmaşık geometriye sahip parçaları, seri ve istenilen tamlıklarda uygular.

Program ilk parçanın yapımıyla düzenler ve tekrarlar. Bu işlem “Playback”olarak bilinmektedir. Kaynak yapılacak her parçanın her bir kısmı manuel olarak ayarlanmakta ve klavye aracılığı ile hafıza girişi . Yapılan bu çalışmalar ile yardımcı koordinat hesaplamaları da ortadan kalkmış olur. Öyle ki cnc nokta kaynak makinelerinin pek çoğu CNC kaynak hattıyla etkileşime geçer. İşlem esnasında hafızadan gerekli olan kaynak program çağırılarak kaynak işlem yapar.

Bu makinelerde CNC temelde operasyon kontrolünden çok makine kontrolüdür. Oksiasetilen, plazma ve lazer kesicilerde işlemi yapan başlık tezgah milidir. Kaynak işlemlerinde robot kullanımı en başarılı ve yaygın olan uygulamadır.

C-FARKLI CNC TAKIM TEZGAHLARI:

Yüksek verim ve hassasiyetinden dolayı CNC günümüzde her türlü imalat sisteminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Otomatik kesici değiştirme özellikleriyle de otomasyonda büyük ölçüde kolaylık ve zaman tasarrufu sağlar.

Günümüzde CNC ‘nin kullanıldığı tezgah çeşitleri yalnızca yukarıda bahsedilenler değildir. Bunlar en yaygın olarak kullanılanlardır. Bunların dışında CNC ‘nin kullanıldığı tezgah türleri:

• Üç boyutlu ölçme ve kontrol tezgahları
• Alet bileme tezgahları
• Testere tezgahları
• Montaj sistemleri
• Erozyon tezgahları
• Kaplama tezgahları
• Malzeme taşıma sistemleri
• Lazer kesme tezgahları
• Boru bükme makinaları
• Sıvama tezgahları
• Alevle kesme makinaları

CNC İŞLEME MERKEZLERİ’NİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ

Cnc işleme merkezlerinde kullanılan tezgah ve işleyişlerini inceledik. İşleme merkezleri’nin karakteristik özelliklerini de maddeler halinde açıklayarak sizlere aktarmak isteriz. Özellikler şunlardır;

• Prizmatik iş parçalarının bir bağlanışta 3- 4 yüzeyi aynı anda işler.

• Alın frezeleme, delme delik büyütme, rayba ve kılavuz çekme, profil işleme, açılı delik delme vb. işlemleri yapar.

• Kullanılacak olan kesiciler, tezgahın magazin kısmına yerleştirilerek ve program içerisin de gerekli olan işlemleri yapmaktadır.

• Magazinler 10-30-60-80 yada daha fazla kesici kapasitesinde sahiptir.

• İş parçalarının tezgaha bağlanma ve çözülme işlemlerinde robot kol ve ekipmanlar kullanılir. Bu alandaki zaman kayıpları ortadan kalkar.